Tag: финансы

Золата шмат, а хлеба мала: як беларусы падлічваюць надзеі ў валюце

Навіна ад

Пакуль афіцыйныя зводкі з гонарам паведамляюць пра рост золатавалютных рэзерваў, просты беларус зноў стаіць у чарзе – не за доларамі, а за прадуктамі. Ці не сталі гэтыя лічбы чарговай ілюзіяй стабільнасці, якая хавае сапраўдныя праблемы?

Учора, вяртаючыся з крамы, я заўважыў, як мая суседка, спадарыня Валянціна, зноў пералічвае свае зберажэнні – некалькі купюр у далярах. “На чорны дзень”, – кажа яна, хоць гэты дзень, здаецца, наступіў ужо даўно. У той жа час, дзяржава з гонарам паведамляе: золатавалютныя рэзервы Беларусі выраслі да 11,5 мільярдаў долараў. Але ці адчувае гэта спадарыня Валянціна?

У апошнія месяцы золатавалютныя рэзервы Беларусі сапраўды дэманструюць рост. Па даных Еўразійскага банку развіцця, толькі за чэрвень яны павялічыліся на 379,3 мільёна долараў. За гэтым стаіць некалькі фактараў: рост коштаў на золата, чысты продаж валюты насельніцтвам і прадпрыемствамі, а таксама іншыя эканамічныя механізмы.

Аднак за гэтымі лічбамі хаваецца іншая рэальнасць. Насельніцтва, сутыкаючыся з інфляцыяй і нестабільнасцю, актыўна прадае валюту, каб пакрыць паўсядзённыя выдаткі. Гэта не сведчыць пра давер да нацыянальнай эканомікі, а хутчэй пра вымушаную меру. Людзі прадаюць долары не таму, што вераць у стабільнасць рубля, а таму, што ім патрэбны грошы на жыццё.

Паралельна з гэтым, дзяржава працягвае дэманстраваць аптымізм. Афіцыйныя асобы адзначаюць, што рост рэзерваў перавышае прагнозы, і гэта, маўляў, сведчыць пра эфектыўнасць эканамічнай палітыкі. Але ці так гэта на самай справе? Ці не з’яўляецца гэты рост вынікам вымушаных дзеянняў насельніцтва, а не сапраўдных эканамічных поспехаў?

Больш за тое, варта звярнуць увагу на іншыя паказчыкі. Напрыклад, рост крэдытавання насельніцтва выклікае занепакоенасць у Нацбанка. Высокія тэмпы выдачы крэдытаў могуць стварыць пагрозу для фінансавай стабільнасці. Гэта сведчыць пра тое, што за фасадам росту рэзерваў хаваюцца сур’ёзныя рызыкі.

Гледзячы на гэтыя падзеі, я не магу не задацца пытаннем: ці не з’яўляецца рост золатавалютных рэзерваў чарговай ілюзіяй, якая хавае сапраўдныя праблемы? Спадарыня Валянціна працягвае захоўваць свае долары ў банцы, бо яна не верыць у стабільнасць. І, магчыма, яе скептыцызм больш рэалістычны, чым аптымізм афіцыйных зводак. У рэшце рэшт, сапраўдная стабільнасць вымяраецца не лічбамі ў рэзервах, а дабрабытам простых людзей.

Якуб Ясінскі

Фота: LookByMedia

Фастфуд, игры, книги – В Беларусбанке назвали топ покупок среди подростков

Навіна ад

“Беларусбанк” привел интересную, а главное милую и остроумную статистику, основанную на потребительских привычках детей.

Специалисты “Беларусбанка” провели анализ потребительских привычек среди самой младшей возрастной группы своих клиентов – детей в возрасте от 6 до 18 лет. Анализ атранзакций, совершенных детьми выявил интересные закономерности, а специалисты ОАО “Беларусбанка” облекли их в доступную и занимательную форму.

Данные были собраны на основе операций по трем карточным продуктам Беларусбанка, предназначенным для детей и подростков:

  1. Клубная карта «Зебра».
  2. «Карта учащегося».
  3. «Изи-карта».

Как оказалось, белорусские дети активно пользуются пластиковыми картами и являются активными участниками рынка. Так, в течение года эти клиенты совершили более 20 миллионов транзакций. 

При этом:

  • общая сумма покупок эквивалентна покупке горного велосипеда беларуского производства для каждого жителя Барановичей; 
  • в магазинах дети и подростки сделали более 12 миллионов транзакций. На эти деньги можно было бы подарить коврик для йоги каждому минчанину;
  • покупая фастфуд, юные нарушители правил здорового питания совершили более 485 тысяч операций. На потраченную сумму можно было бы угостить бургерами с картошкой и напитком каждого жителя Бобруйска;
  • денег потраченных на цифровые игры (более 249 тысяч транзакций) хватило бы, чтобы приобрести игры в Steam для всех жителей Солигорска;
  • в книжных магазинах обладатели детских карточек совершили 133 тысячи операций. Средств хватило бы на покупку сборника басен каждому жителю Борисова;
  • кинотеатры – более 31 тысячи покупок. Этого хватило бы, чтобы каждому жителю Рогачева купить билет в кино;
  • техника и гаджеты – более 16 тысяч транзакций. Потраченных средств достаточно для покупки беспроводных наушников для всех жителей Белыничей;

Кроме того, выяснились и другие подробности:

  1. Мальчики чаще пополняют карты – более 343 тысяч операций.
  2. Девочки чаще снимают наличные – более 307 тысяч операций.
  3. Подростки 17–18 лет лидируют по снятию наличных – 396 тысяч.
  4. Дети 6–16 лет чаще пополняют карты – 388 тысяч.

Сама по себе эта статистика ни о чем важном не говорит и не имеет нравоучительной подоплеки. Ясно одно – пока взрослые занимаются разной, приличествующей их возрасту и общественному положению ерундой, дети живут своей полной жизнью. Едят бургеры, ходят в кино, гуляют в парках, развлекаются на аттракционах, играют и читают книги.

А значит, жизнь продолжается и есть надежда на то, что подрастающее поколение сможет сделать то, чего не удалось нам. Например, подарить по горному велосипеду каждому жителю своего родного города.

Фото иллюстративного характера из открытых источников.

Доходы растут, бюджет исполняется – на Могилевщине все в матрице

Навіна ад

Могилевские власти отчитались об исполнении бюджета за первый квартал 2025 года и остались довольны областью и собой: экономические показатели растут, жилье строится, бюджет исполняется. 

На заседании Могилевского облисполкома подвели итоги исполнения бюджета области за первый квартал 2025 года. Открывая заседание, председатель Могилевского облисполкома Анатолий Исаченко отметил, что область сохраняет положительную динамику. Выполнены шесть из девяти целевых показателей матрицы задач, установленных правительством.

По введению в эксплуатацию жилья область даже рванула вперед и ввела аж 149,6 процента от запланированного объема.

Исаченко привел множество цифр и также, как на таком же заседании, но в прошлом году, дословно заявил, что “рост объемных показателей положительно сказывается на финансовом состоянии организаций, повышении дохода населения и исполнении бюджета.”

Судя по отчету “Могилевских ведомостей” никакой критики в адрес исполнительной на заседании не звучало.

Лишь глава администрации Лукашенко Дмитрий Крутой слегка “пожурил” да и то не облисполком, а российские и азиатские рынки, где ситуация в первом квартале была тяжелой для наших экспортеров.

Фото: “Могилевские ведомости”.

Возрождение юго-западного региона Могилевщины

Навіна ад

В приснопамятные советские времена в Могилевской области четко выделялись три экономических региона: центральный (Могилев), юго-восточный (Кричев) и юго-западный (Бобруйск). Привязка  к данным городам в качестве центров определялась их значимостью в экономике области и территориальным расположением. 

Со временем в кричевском регионе был построен Белорусский цементный завод, а в самом Кричеве ушли в небытие десятки организаций и, в первую очередь, мясокомбинат, что потянуло на экономическое дно производство мясной продукции и автотранспортные предприятия района. 

Ситуация зашла в такой минус по региону, что в 2015 году было принято решение о развитии ЮВР (юго-восточного региона) под непосредственным патронажем главы государства. Регион получил из разных источников более миллиарда рублей инвестиций, без которых он бы за эти 7 лет после Указа точно бы “загнулся”.

Дела в Центральном регионе в сельском хозяйстве тоже не очень блестящие – Чаусы, часть Могилевского и Шкловского районов, Дрибин и Круглянщина явно затормозились в экономическом развитии, в Быхове даже умудрились довести до состояния банкротства овощеперерабатывающий завод. В-общем, петь дифирамбы в этом регионе в принципе некому.

И совсем уж позабыт в успешности своих деяний юго-западный регион (ЮЗР) во главе с Бобруйском, а сейчас и с Осиповичами, как крупным промышленным центром. 

Конечно, нельзя отрицать успехи “колхозов” Бобруйского района, которые с 2016 года демонстрируют постепенный рост производства сельскохозяйственной продукции, иногда прорывается в “плюсы” Осиповичский район, но окончательно портит картину своими антирекордами в производстве зерна, реализации скота на убой и по удою молока на 1 корову Глусский район.

Острый дефицит финансовых ресурсов – беда еще та для всех сельхозорганизаций Могилевщины. Но в хозяйствах ЮЗР в последние годы вмешались и объективные обстоятельства – они попали под влияние южной климатической зоны. Погода и раньше не благоволила хозяйствам ЮЗР с их песчаными почвами, а тут просто навала какая-то климатическая. 

Дело в том, что в этой зоне давно уже прописались почвенные засухи – не менее 6 за десятилетку. Чиновники не очень прислушиваются к ученым по поводу необходимости обводнения сельскохозяйственных угодий или облесения таковых с балльностью менее 17. 

В распоряжении хозяйственников остается лишь одна рекомендация – научное планирование посевов. Этот вариант иногда срабатывает, но без инвестиций в аграрный сектор ЮЗР кардинальных успехов не достичь. Без изменений инвестиционной судьбы ЮЗР оставалось и далее влачить горькую судьбу недолюбленных детей государства.

Помощь, однако, пришла совсем с неожиданной стороны и помощь весьма авторитетная. Дело в том, что по Указу № 300 в 2016 году была организована БНБК (белорусская национальная биокорпорация) с целью углубленной переработки зерна и получения ряда незаменимых аминокислот. Естественно, с использованием их в производстве современных комбикормов. 

Комбикорма из покупного зерна получались сверхдорогими и тогда возникла идея организации собственной сырьевой зоны по производству дешевого зерна и руководство БНБК обратило взор на проблемные районы ЮЗР – Глусский, Бобруйский и Осиповичский.  Для цели юридического обоснования извлечения зерна из закромов Могилевщины, в начале 2022 года БНБК создало дочернее предприятие – ООО “БНБК-Агро”, которому в доверительное управление на три года переданы акции всех 6 сельхозпредприятий Глусского, 4-х Бобруйского и всех  5 “колхозов” Осиповичского районов. 

Кстати, руководству ООО поставлена задача, характерная для всех промышленников, ввязавшихся в агросектор – дать импульс развитию сельского хозяйства в этой части Могилевской области. Так что с удешевлением производства собственного зерна придется повременить.

Возглавляющая ООО Надежда Катковец с огромным финансовым рвением взялась за работу на территории ЮЗР и, в первую очередь, в Глусском районе. На ремонт и закупку новой сельскохозяйственной техники первой необходимости ООО весной 2022 года уже потрачено 17 млн. рублей. Дальше-больше…

Окунувшись в проблемы аграриев Глусчины, выявили необходимость в приобретении машин и механизмов для полного цикла возделывания сельхозкультур. Заметим, это не только плуги и культиваторы, но и кормо- и зерноуборочная техника на сумму 63 миллиона рублей. Инвестиционные фантазии уже простерлись до необходимости приобретения и строительства зерносушильного комплекса мощностью 1 тысяча тонн в сутки и явно за валюту. Алё-о-о! Кто-нибудь остановит процесс угробления государственных денег? 

В лучший год по зерновым (2016) Глусский район выдал почти 21 тысячу тонн, а это в среднем по 300 тонн в сутки намолота. “Апофеоз” зерновой деятельности района приходится на 2022 год – всего лишь 7 200 тонн. Надежда на зерно кукурузы? 

Во-первых, оно очень дорогое; во-вторых, по урожайности оно почти на уровне зерновых колосовых. Глусский район уже 2 года получает менее 15 ц/га зерна! Даже при двукратном росте урожайности, покупать сушильный комплекс – финансовое преступление. Как предложение: в Беларуси (в Бресте) производятся неплохие сушилки: одну из них установить в “Экспериментальной базе “Глуск”, вторую – в Заволочицах. Тогда можно вести разговор о рациональности и эффективности.

ООО “БНБК-Агро” пришлось втянуться и в иные работы и подотрасли сельского хозяйства, в частности, Глусского района. Еще весной для поддержки животноводства выделили комбикорма на 2 млн. рублей, в течение лета приводилась в порядок ремонтная база машинно-тракторной станции (МТС), распахивались запущенные земли и вводились в севооборот, но и приняли участие в заготовке кормов. На финише уборочных работ все зерно из зоны действия ООО вывезено в Пуховичи.

Фото взято из открытых источников и носит иллюстративный характер.

(продолжение следует)

Што выдае набліжэнне дэвальвацыі, што адзначае падвышэнне пенсіяў, якая сітуацыя на валютным і рублёвым рынках. Меркаванне эксперта (вялікі тэкст)

Навіна ад

Нацыянальны банк падсумаваў вынікі дзейнасці за першыя паўгода. Паводле іх, фінансаваму рэгулятару ўдалося справіцца з адтокам укладаў, адзначаецца станоўчая дынаміка на валютным рынку, застаюцца адносна высокімі золата-вылютныя рэзервы і нават інфляцыя пад кантролем.

Рэсурс Myfin.by звярнуўся па каментар да акадэмічнага дырэктара Цэнтру «BEROC» Кацярыны Барнуковай, якая адказвае на пытанні, ці насамрэч так усё добра, як падаецца на першы погляд, на што варта звярнуць увагу і якія непрыемныя прыкметы праблемаў, у тым ліку магчымай дэвальвацыі, заўважаюцца цяпер.

BEROC – вядучы незалежны акадэмічны даследчы цэнтр у галіне эканамічных даследаванняў у Беларусі.

Адказы эксперткі падаюцца Магілёў.media ў скарочаным выглядзе.

Пра поспехі

У Нацбанка ёсць поспехі, якія адзначаны ў дакладзе, лічыць Кацярына Барнукова. На яе погляд, рэгулятар справіўся з цяжкай сітуацыяй адтоку ўкладаў у сакавіку, калі людзі спрабавалі здымаць рублёвыя зберажэнні і пераводзіць іх у валюту. У гэтым дапамаглі рашэнні, прынятыя летась, калі дэпазіты былі падзелены на адзыўныя і безадзыўныя.

Гэта таксама дазволіла Нацбанку, падкрэслівае экспертка, не ўводзіць жорсткія абмежаванні на валютным рынку, у адрозненне ад расійскага фінансавага рэгулятара.

«У цэлым Беларусь з малым запасам трываласці і рэзерваў, чым Расія, змагла збалансаваць сітуацыю без увядзення драконаўскіх мер. Тут ёсць чым ганарыцца» – адзначае яна.

Пра праблемы

З іншага боку, ёсць тэмы, аб якіх гаварылася мімаходзь ці не вельмі падрабязна, звяртае ўвагу экспертка.

Падчас трансляцыі справаздачы нам паказалі графік інфляцыйных чаканняў, які ў папяровую справаздачу не ўвайшоў, заўважае яна.

Інфляцыйныя чаканні перасталі публікаваць з пачаткам крызісу гэтай вясной, нагадвае Барнукова. Мабыць, з-за таго, што на графіку было бачна, як гэтыя інфляцыйныя чаканні рэзка выраслі ў сакавіку-красавіку. Цяпер графік зніжаецца, тым самым Нацбанк дэманструе, што рост коштаў, нарэшце, узяты пад кантроль і інфляцыя будзе зніжацца.

На погляд эксперткі ёсць і незакранутыя тэмы. Праблема лішку ліквіднасці ў банкаў і тое, да чаго яна можа прывесці. Гэты лішак фармуецца ў тым ліку таму, што Нацбанк выкупляе валюту з унутранага рынку, наўзамен укідваецца рублёвая маса і ніяк не стэрылізуецца, што азначае фактычную эмісію рублёў.

Яна дадае, што таксама мы маглі назіраць, як банкі выкупляюць аблігацыі Мінфіна па фантастычна нізкіх стаўках. Верагодна, гэта адбываецца па рэкамендацыі рэгулятара. І якія маштабы такой эмісіі, да чаго яна можа прывесці, якія праблемы могуць узнікнуць у эканоміцы – гэтыя пытанні ў дакладзе аказаліся не асветлены.

Мы не ўбачылі глыбокага аналізу сітуацыі на валютным рынку, заўважае Барнукова.

З аднаго боку, усё добра, Нацбанк выкупляе лішкі валюты. З іншага боку, увесь лішак валюты ствараецца з-за раптоўнай прысутнасці нерэзідэнтаў, якія раней на валютны рынак аказвалі мінімальны ўплыў.

Што гэта за нерэзідэнты, як доўга яны яшчэ будуць знаходзіцца на беларускім валютным рынку, задаецца пытаннем экспертка.

Адказы на гэтыя пытанні дапамогуць зразумець, адзначае яна, ці будзе сітуацыя валютнай раўнавагі захоўвацца ў найбліжэйшай будучыні. Бо, без нерэзідэнтаў на беларускім валютным рынку ўжо ўтварыўся б дэфіцыт – усе астатнія ўдзельнікі рынку сталі б чыстымі пакупнікамі валюты.

Пра ўздыманне памераў пенсіяў

Рублёвая эмісія не праходзіць бясследна, адзначае Барнукова. Гэтыя грошы праз выкуп аблігацый Мінфіна трапляюць у бюджэт, а з бюджэту папаўняецца ў тым ліку Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва, з якога і выплачваюцца падвышаныя пенсіі і дапаможнікі.

Лішкі грошай банкі выкарыстоўваюць для крэдытавання дзяржпрадпрыемстваў, якія цяпер у цяжкай фінансавай сітуацыі. Таму, мы бачым зніжэнне заробкаў толькі ў тых сектарах, дзе яны былі дастаткова высокімі, што не нясе за сабой ніякіх сацыяльных наступстваў.

«У астатніх сектарах эканомікі падтрымліваюцца занятасць і заробкі. Відавочна, што на фоне сур’ёзных санкцый і скарачэння эканомікі гэта можа адбывацца за кошт запасаў ці фінансавых уліванняў» – падкрэслівае яна.

Мы бачым традыцыйную для Беларусі сітуацыю – спробу дзяржавы кампенсаваць наступствы высокай інфляцыі дадатковымі выплатамі пенсіяў, дапамог і падтрыманнем узроўню зарплаты.

Паводле эксперткі, у рэальным выражэнні заробкі скарачаюцца, але частковае кампенсаванне росту коштаў усё ж адбываецца. Павышэнне пенсіяў на 10% – гэта таксама ніжэй інфляцыі, але значна лепш для пенсіянераў, чым нічога.

Пра рызыкі на фоне праблем з паступленнем валюты

Дырэктарка BEROC нагадвае: мы ўжо шмат разоў бачылі ў эканамічнай гісторыі Беларусі, да чаго гэта можа прывесці: інфляцыя, дэвальвацыя, фінансавыя праблемы.

Ужо цяпер, адзначае яна, мы бачым, што расце закрэдытаванасць беларускіх кампаній у расійскіх рублях. І гэта можа аказацца такой жа праблемай, як і лішак доларавых крэдытаў. Бо пакуль Расія не сутыкаецца з сурʼёзнымі абмежаваннямі асноўнага экспарту (энергарэсурсы, збожжавыя і інш.), а Беларусь ужо сутыкнулася з імі.

Гэта значыць, заўважае экспертка, у расійскага рубля няма ў доўгатэрміновай перспектыве трэнду на паслабленне. У нас сітуацыя горшая, таму што трэнд на паслабленне беларускага рубля ёсць: акрамя эмісійнага ціску і праблем з экспартам, фінансавы стан беларускіх прадпрыемстваў далёкі ад ідэальнага.

Трэба разумець, тлумачыць яна, што крэдыты прадпрыемствы цяпер проста «праядаюць», яны не трацяцца на інвестыцыі ці нават не вельмі паспяховую мадэрнізацыю. Усе грошы ідуць на папаўненне абаротных сродкаў – як для выплаты заробкаў, так і для закрыцця тэрміновых аплат па рахунках.

Пра прыкметы дэвальвацыі

Дырэктар BEROC раіць уважліва сачыць за дынамікай эканамічнага росту.

Паводле яе, чэрвеньскія паказчыкі валавага ўнутранага прадукту прадэманстравалі запаволенне падзення эканомікі. Але памесячная дынаміка не вельмі паказальная, варта назіраць далей, каб зразумець – гэта разавае запаволенне і ў ліпені падзенне пагоршыцца, ці ўсё ж разварот, і эканоміка пачынае аднаўляцца. З аднолькавай верагоднасцю можа адбыцца як адно, гэтак і другое.

«Цяпер дзейнічаюць розныя сілы: з аднаго боку, беларуская эканоміка прыстасоўваецца да санкцый, з другога боку, санкцыі стала больш жорсткімі. І пакуль незразумела, якая з дзейных сіл у выніку пераможа» – адзначае яна.

Калі падзенне эканомікі замарудзіцца, дык таксама незразумела, як доўга мы будзем выходзіць з рэцэсіі.

Напрыклад, працягвае экспертка, паказчык росту складскіх запасаў ілюструе, што падзенне эканомікі пераносіцца ў будучыню.

Цяпер прадукцыя вырабляецца на склад з разлікам на тое, што знойдуцца новыя схемы экспартных паставак, вырашацца лагістычныя праблемы і гэта дасць магчымасць даволі хутка склады разгрузіць. І калі гэтыя спадзяванні не апраўдаюцца, то прадпрыемствам давядзецца спыняць вытворчасць.

«Я таксама рэкамендую сачыць за навінамі аб крэдытаванні, аб выпусках аблігацый пад нізкія працэнты, бо гэта ўсё павялічвае эмісію і ціск на беларускі рубель. – падсумоўвае Кацярына Барнукова – І, канешне, варта сачыць за навінамі пра новыя шляхі паставак беларускага калію, што адбываецца з нашымі нафтапрадуктамі. Усё гэта будзе ўплываць на далейшае развіццё падзеяў у эканоміцы».

Фота з рэсурсу: myfin.by, а таксама з іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

На что беларусы тратили деньги в начале 2022 года

Навіна ад

Как изменились потребительские предпочтения в сферах бронирования жилья и аренды автомобилей?

Какой он — портрет клиентов, которые чаще других покупали авиабилеты? В каких зарубежных странах клиенты Белгазпромбанка совершили больше всего транзакций? Посмотрите на статистику.

 

myfin.by