Як змяніліся заробкі ў Беларусі за пяць гадоў: хто вырас, а хто застаўся ззаду

За апошнія пяць гадоў афіцыйная сярэдняя зарплата ў Беларусі вырасла больш чым у два разы – з каля 1 200 BYN у 2020‑м да 2 652,3 BYN у 2025‑м. Але за гэтымі лічбамі – неаднародная рэальнасць: нехта ўзняўся, а нехта застаўся на тым жа месцы або нават панізіў свае шанцы. Я, магілёвец, бачу і адчуваю – «сярэдні заробак» часта бывае тварам, за якім хаваюцца няроўнасць, абыякавасць і кавалак сацыяльнай неадэкватнасці.

Калі я вечарам праходжуся па магілёўскіх вуліцах, побач з дамамі, дзе святло з вокнаў змешваецца з гукамі тэлевізараў і ціхім шаптаннем ролікаў у мэсенджарах, узнікае адчуванне патаемнай напружанасці. Так, можа, грошы і сталі большымі, але ці стала ад гэтага жыццё лягчэйшым? Ці не аказаліся гэтыя лічбы проста новай абгорткай для тых самых няўпэўненых спадзяванняў?

Афіцыйная статыстыка паказвае, што ў 2025‑м сярэдняя налічаная зарплата складае 2 746,4 BYN. Але аўтаматычны разлік «сярэдняга» значэння, часта, як выглядае: ён можа быць скажоны дзякуючы невялікай частцы людзей з вельмі высокімі заробкамі. Рэальную сітуацыю лепш адлюстроўвае іншы паказчык – медыянная зарплата. Па апошніх дадзеных, медыянны заробак складае каля 2 014 BYN, у той час як сярэдні – 2 652,3 BYN. 

Гэта значыць, што палова працуючых атрымлівае менш за 2 014 BYN – і для іх «рост у два разы» можа быць толькі ў справаздачах. А ў жыцці – як было цяжка, так і застаецца.

У цэлым па краіне статыстыка выглядае прыемна – рост зарплат ёсць, некаторыя сектары сапраўды канкуруюць за кадры, павышаючы аплату працы. Але не ўсе атрымалі гэты «прывілеяваны квіток». Вывучаючы рэгіёны, я бачу: у вялікіх гарадах – больш шанцаў, больш запытаў, больш перспектыў. А ў рэгіёнах, як Магілёў – дзе структуры працы стабільныя, але не заўсёды дастаткова плацяць – рэдка можна сустрэць звышмяжовыя заробкі.

Калі я гавару з знаёмымі – будаўнікамі, настаўнікамі, працаўнікамі сферы аховы здароўя – яны часта ўсміхаюцца пасля слоў «зарплата вырасла»: «Так, сумы на карцінках – вялікія. Але на рукі – усё тое ж, або нават менш». Бо інфляцыя, рост коштаў, падаткі, валютны курс – усё гэта так ці інакш адбіваецца. І нармальная ежа, аплата камунальных, абслугоўванне – на гэта ўсё часцей патрабуецца ўсё больш.

Для дзяржавы гэта выглядае як поспех: «Мы паднялі сярэдні заробак». Але для тых, хто не ўваходзіць у лік найбольш забяспечаных, гэта хутчэй новае ўпакоўванне старых праблем. І калі эканоміка дэманструе рост толькі на графіках, не зачапіўшы паўсядзённае жыццё людзей, то такі рост становіцца не рухавіком змен, а проста добрай вітрынай.

Я – магілёвец. І бачу ўсё выразна: адны здолелі адаптавацца да новых умоў, выкарысталі магчымасці і глядзяць у будучыню з пэўным аптымізмам. А другія – як стаялі на месцы, так і засталіся, з тымі ж нагрузкамі, тымі ж зарплатамі і тымі ж жыццёвымі цяжкасцямі. І паміж гэтымі двума светамі – прорва сацыяльнай няроўнасці, якую не схаваць нават самымі прывабнымі лічбамі.

Так, паказчыкаў сум прыгожы – гэта факт. Але для нас, простых жыхароў, важна, каб гэты рост адчуваўся ў сапраўднасці: каб зарплата не была птушачкай у табліцы, а стала надзейным штуршком у жыццё, годнае для чалавека, а не для графікаў.

Магчыма, варта адысці ад звыклага гіпнатызму «сярэдніх» паказчыкаў – тых самых агульных лічбаў і дыяграм, якія нічога не кажуць пра рэальнае жыццё. Куды важней паглядзець на канкрэтнага чалавека, на яго сям’ю, на тое, як ён жывё, працуе і выжывае. Бо менавіта там, у штодзённасці, і праяўляецца праўдзівая карціна дабрабыту – або яго адсутнасці.

Якуб Ясінскі

Кантроль цэн як форма эканамічнага садамазахізму

Беларускія бізнэс-саюзы б’юць трывогу: дзяржаўнае рэгуляванне цэнаў вядзе да страт і заганяе кампаніі ў мінус. Паводле афіцыйнай статыстыкі, колькасць устратных прадпрыемстваў расце, асабліва ў Мінску. Улады, працягваючы «сацыяльна арыентаваную палітыку», настойваюць на фіксаваных коштах на «значныя тавары», але ці не становіцца гэта пасткай для самога рынку – і для нас, яго спажыўцоў?

Кожны раз, калі я заходжу ў сваю раённую краму ў Магілёве, у паветры адчуваецца нешта больш складанае за водар свежай выпечкі. Можа, гэта лёгкая напружанасць, з якой прадавачка выбірае словы, калі кліент пытаецца, чаму няма звыклага сметанковага масла. А можа, гэта самы просты эканамічны закон, які спрабуюць не заўважаць: калі нельга зарабляць, доўга працаваць не выйдзе.

Апошнія месяцы ў нас усё часцей гучаць словы «фіксаваныя надбаўкі», «спісы сацыяльна значных тавараў» і «дзяржаўнае рэгуляванне цэнаў». Для знешняга назіральніка гэта выглядае як клопат пра грамадзяніна: маўляў, цэны не растуць – значыць, улада працуе. Але пад гэтым знешнім спакоем – рост колькасці стратных кампаній, скарачэнне асартыменту і пазіцыі, у якіх цяжка знайсці гаспадарчую логіку.

Паводле звестак Белстату, каля 15 % арганізацый у краіне працуюць у мінус. У Мінску – амаль кожная пятая. Пры гэтым бізнес-саюзы адкрыта заяўляюць: «Мы не супраць рэгулявання. Але, калі дазволеная надбаўка не пакрывае нават сабекошт, працаваць без страт немагчыма». Адсюль і вынік: пастаўшчыкі губляюць матывацыю, дробны бізнес знікае, людзі сутыкаюцца з меншым выбарам і горшай якасцю.

Прыбытковасць – не раскоша. Гэта тое, што дазваляе прадпрыемству плаціць заробкі, інвеставаць у развіццё, падтрымліваць якасць і стабільнасць. Калі ж замест гэтага яму застаецца толькі выконваць загад «не павышаць цэны» – без аглядкі на выдаткі – гэта ўжо не рынак, а сцэна з эканамічнага эксперыменту. І вынікі гэтага эксперыменту, як паказвае гісторыя, звычайна маласуцяшальныя.

Зразумела, ніхто не хоча бачыць раптоўны рост цэнаў. Але калі палітыка цэнавага стрымлівання вядзе да таго, што тавар знікае з паліц, а бізнес закрываецца – гэта ўжо не клопат, а падманлівы камфорт. У кароткатэрміновай перспектыве – стабільнасць. У доўгатэрміновай – дэфіцыт і стагнацыя.

Я не эканаміст, але як жыхар Магілёва разумею: калі мы хочам, каб прадпрыемствы працавалі, каб выбар у крамах не зводзіўся да аднаго-двух найменняў, а якасць не была ахвярай «сацыяльнай палітыкі», трэба дазволіць бізнесу дыхаць. Не цалкам адмовіцца ад рэгулявання, але рабіць яго празрыстым, прадказальным і разважлівым.

Пакуль жа ў крамах працягваюць сціпла знікаць звыклыя тавары, а ўладальнікі дробных магазінаў змагаюцца за выжыванне ў абставінах, дзе правілы гульні мяняюцца імгненна і без папярэджання, а ў паветры застаецца пытанне: каго на самай справе абараняюць гэтыя пастановы?

Можа, мы павінны прызнаць, што надзвычайны кантроль – гэта не знак сілы, а страху. Страху перад рынкам, перад канкурэнцыяй, перад уласным грамадзянінам, які сам здольны вырашаць, што купляць, у каго і па якой цане.

І вось калі я зноў заходжу ў сваю краму, між паліцамі віруе не толькі пах хлеба, але і думка: ці не прыйшоў час дазволіць эканоміцы быць эканомікай, а чалавеку – выбіраць?

Якуб Ясінскі

Фота ілюстрацыйнае, mogilev.media

Золата шмат, а хлеба мала: як беларусы падлічваюць надзеі ў валюце

Пакуль афіцыйныя зводкі з гонарам паведамляюць пра рост золатавалютных рэзерваў, просты беларус зноў стаіць у чарзе – не за доларамі, а за прадуктамі. Ці не сталі гэтыя лічбы чарговай ілюзіяй стабільнасці, якая хавае сапраўдныя праблемы?

Учора, вяртаючыся з крамы, я заўважыў, як мая суседка, спадарыня Валянціна, зноў пералічвае свае зберажэнні – некалькі купюр у далярах. “На чорны дзень”, – кажа яна, хоць гэты дзень, здаецца, наступіў ужо даўно. У той жа час, дзяржава з гонарам паведамляе: золатавалютныя рэзервы Беларусі выраслі да 11,5 мільярдаў долараў. Але ці адчувае гэта спадарыня Валянціна?

У апошнія месяцы золатавалютныя рэзервы Беларусі сапраўды дэманструюць рост. Па даных Еўразійскага банку развіцця, толькі за чэрвень яны павялічыліся на 379,3 мільёна долараў. За гэтым стаіць некалькі фактараў: рост коштаў на золата, чысты продаж валюты насельніцтвам і прадпрыемствамі, а таксама іншыя эканамічныя механізмы.

Аднак за гэтымі лічбамі хаваецца іншая рэальнасць. Насельніцтва, сутыкаючыся з інфляцыяй і нестабільнасцю, актыўна прадае валюту, каб пакрыць паўсядзённыя выдаткі. Гэта не сведчыць пра давер да нацыянальнай эканомікі, а хутчэй пра вымушаную меру. Людзі прадаюць долары не таму, што вераць у стабільнасць рубля, а таму, што ім патрэбны грошы на жыццё.

Паралельна з гэтым, дзяржава працягвае дэманстраваць аптымізм. Афіцыйныя асобы адзначаюць, што рост рэзерваў перавышае прагнозы, і гэта, маўляў, сведчыць пра эфектыўнасць эканамічнай палітыкі. Але ці так гэта на самай справе? Ці не з’яўляецца гэты рост вынікам вымушаных дзеянняў насельніцтва, а не сапраўдных эканамічных поспехаў?

Больш за тое, варта звярнуць увагу на іншыя паказчыкі. Напрыклад, рост крэдытавання насельніцтва выклікае занепакоенасць у Нацбанка. Высокія тэмпы выдачы крэдытаў могуць стварыць пагрозу для фінансавай стабільнасці. Гэта сведчыць пра тое, што за фасадам росту рэзерваў хаваюцца сур’ёзныя рызыкі.

Гледзячы на гэтыя падзеі, я не магу не задацца пытаннем: ці не з’яўляецца рост золатавалютных рэзерваў чарговай ілюзіяй, якая хавае сапраўдныя праблемы? Спадарыня Валянціна працягвае захоўваць свае долары ў банцы, бо яна не верыць у стабільнасць. І, магчыма, яе скептыцызм больш рэалістычны, чым аптымізм афіцыйных зводак. У рэшце рэшт, сапраўдная стабільнасць вымяраецца не лічбамі ў рэзервах, а дабрабытам простых людзей.

Якуб Ясінскі

Фота: LookByMedia

У Расіі спрагназавалі рост коштаў на тавары першай неабходнасці на 30%

Эканамічны аналітык папярэдзіў, што больш за ўсё пацерпяць бедныя слаі грамадства.

Генеральны дырэктар інфармацыйна-аналітычнага агенцтва Infoline, што даследуе рынак тавараў і паслуг, Іван Фядзякоў у інтэрв’ю рэсурсу ura.ru спрагназаваў рост коштаў на самыя папулярныя і танныя тавары ў Расіі. У бліжэйшы час гэты рост можа скласці 10-30% і вышэй.

– У тавары першай цаны ў меншай ступені закладваюцца маржынальныя складнікі вытворцаў, якімі можна часткова дэмпфаваць (дэмпфіраванне – штучнае падаўленне хістанняў – mogilev.media) павышэнне сабекошту. Даводзіцца трансляваць цалкам рост затрат у цану канчатковага прадукту. Такім чынам, усе сыравінныя тавары, гэта значыць тыя тавары першай цаны, якія складаюць асноўны кошык бедных хатніх гаспадарак, у першую чаргу даражэюць да 30% і вышэй. – сказаў Іван Федзякоў.

Ён назваў асноўныя прадукты харчавання, якія можна ўключыць у спіс тавараў першай неабходнасці: хлеб, малако, яйкі, мяса, свежая садавіна і гародніна, макароны і крупы, кансервы, соль і цукар.

Аналітык патлумачыў, з чым звязаны высокі інфляцыйны ціск. “Гэта наступствы паслаблення рубля, якое ў мінулым годзе склала амаль 30%, востры дэфіцыт на рынку працы, які назіраецца ў шырокім спектры галін эканомікі. Таксама гэта следства высачэзных працэнтных ставак. Нагадаю, што Цэнтральны банк з пачатку 2024 года трымае 16%. Усе гэта закладваецца ў кошт тавараў і, зразумела, аказвае вельмі сур’ёзны ўплыў на рост цэн” – зазначыў эксперт.

Паводле яго слоў, у большай ступені ад росту інфляцыі пацерпяць бедныя слаі насельніцтва.

Павышэнне коштаў у Расійскай Федэрацыі вельмі часта прыводзіць да імгненных наступстваў і ў Беларусі – з паліц знікаюць, альбо сур’ёзна растуць у коштах хадавыя тавары.

Фота: mogilev.media

Метастазы ценового абсурда – продолжение

Как относиться к облавам по стране за повышение цен? Мнение экономиста, первая часть здесь.

Прошло только 2 недели с начала “борьбы” с ценами на просторах синеокой, а шороху соответствующие группы активистов наделали уже немало. Изначально претензии предъявлялись частным торговым структурам – даже какого-то замдиректора-камикадзе торговой точки выловили в районе Барановичей, который на второй день после Указа посмел поднять цену на второстепеннозначимый продукт.  Но, то ли в самом деле высокие чиновники неожиданно озаботились благосостоянием нищих белорусов, то ли что-то в большой политике пошло не так – маховик “ценоборчества” продолжает раскручиваться уже и на прилавках госторговли. Значит, “борьба” с ценами принимает затяжной характер, если разум в высших кругах вертикали не возобладает над амбициями одного человека.

Цена – “нерв” экономики. Именно от методов ее формирования богатство страны зависит больше, чем от наличия природных ресурсов. В рыночной экономике цены определяются договором между продавцом и покупателем и определяются спросом и предложением и могут продолжительное время быть “замороженными” в силу разных обстоятельств. 

Есть другой способ, затратный: к себестоимости продукта в цене добавляется прибыль, позволяющая вести расширенное воспроизводство от реализации всего объема товара. Как правило, эта доля превышает 15 % от себестоимости, но конкуренция не “пускает” подъем планки выше 20 %. Так что не так уж сладок хлеб у торгового люда. Особенно, если учесть, что рост цен на товары объективен: нужно поднимать работникам зарплату, чтобы не разбежались, растут цены на сырье, комплектующие, энергетику и прочие услуги. Также в частной торговле случаются наезды налоговой инспекции, пожарных, санстанции, бывают отчисления на разные дурацкие мероприятия. Так что на финише маячит безрадостное существование и банкротство. Вот почему нельзя трогать устоявшуюся систему ценообразования, в том числе и в Беларуси. Но трогают же!

Лично Лукашенко через свои Указы стал активно вмешиваться в ценообразование еще в 1998 и 1999 гг. через ограничение ежемесячных темпов инфляции в 2 % и 5 % соответственно. В странах с рыночной экономикой нет такой необходимости в госконтроле за ценами, кроме контроля цен монополистов (электроэнергия, канализация, водоснабжение и т.д.). 

Если продавец завышает цену, то конкуренты выбросят его с рынка, если начинает занижать с определенными целями, для захвата рынка – скорее всего, разорится. Так что манипуляции с ценообразованием, как и ломание через колено стратегически нанесет вред государству.

Глава действующей вертикали власти, как экономист по образованию, должен понимать, что инфляция в 1-2 % носит стимулирующий характер. Первым, кстати, он же и дал задний ход, заявив, что он не давал команды полностью “заморозить” цены, а всего лишь обуздать их, не давать наживаться нечистоплотным торгашам через завышенную торговую наценку грабить население (как-то так). Согласитесь, звучит весьма благородно. Параллельно через штрафные санкции к частному бизнесу и конкретным работникам госторговли можно поправить ситуацию с бюджетом.

Но вот что удивительно, работа мониторинговых групп высветила 2 момента рациональности в их действиях. Депутаты обратили внимание на завышение цен переработчиками и тлетворное влияние “оптовиков” на бюджеты государственных структур, которым они поставляют продукцию. 

Скажем так, Америку не открыли, но хлеб свой отработали. Впрочем, внимательному аналитику давно бросается в глаза, что в конечной добавленной стоимости товара 20 % приходится на производителя и по 40 % идут переработчикам и торговле (хотя методички МАРТ предполагают иной расклад). В Беларуси производители имеют минимальное влияние на инфляцию, практически, по всем видам товаров. 

А вот с переработкой вопрос и вопрос.  В магазине на прилавке мы видим до 80 видов колбас, хотя в реальности их не более 10 (источник – “Сельская газета” №119 от 13 октября 2022 г.). Изделия отличаются только названием и ценниками, остальное – уловки переработчиков. Попал, например, какой-то вид в контролируемый список, производителю проще изменить название товара, чуть-чуть подправить рецептуру и зарегистрировать по-новому. 

Кстати, в некоторых развитых странах переработка не имеет права получать доход более 20 % от закупочной цены производителя.

Есть и масштабный казус в якобы переработке – дело касается цен на разделку тех же тушек кур и цыплят, которая приводит к резкому подорожанию товара. Это тот редкий случай, когда конкретный вид товара удостаивается чести целого постановления правительства – № 61 от 07.10.2022 “О регулировании цен на мясо кур цыплят-бройлеров в виде частей тушки”. 

Что ж, признаем правоту чиновников правительства, ограничивших надбавку на филе кур 15 процентами. Впрочем, у покупателя всегда есть выбор в покупке целой тушки, а также путем посещения рынка с его демократическими ценами.

Борьба с оптовиками белорусскими чиновниками ведется давно и с определенными успехами. На уровне производства с ними более-менее разобрались через обязательное заключение договоров с прямыми поставщиками. А вот где “протекло”, так это отношения оптовиков с бюджетными организациями.  Правительство регламентирует подобные отношения, но всегда получается как всегда. 

Доходит до абсурда в пользу посредника – КГК завел уголовное дело на гомельского посредника, перепродававшего овощи бюджетным организациям с надбавкой в 300 %! Капусту по цене 15 копеек за 1 кг в дом-интернат реализовывали по 70 копеек, а картофель стоимостью 33 копейки – за 1 рубль 36 копеек.

Ущерб госбюджету только от одного перекупщика составил более 75 тысяч рублей.  В данном случае даже речи быть не может о каких-то рыночных отношениях, налицо коррупция, требующая активного вмешательства правоохранительных органов.

Есть ли выход из положения? Скажем прямо – при сложившейся системе отношений в государстве выход не просматривается. 

Мониторинг ситуации не заменит рыночных механизмов в экономике и не добавит совести чиновникам и распорядителям бюджетных средств. Частично может решить проблему фирменная торговля, но она в пользу покупателю, а не государству. Частично решение проблемы за активным сотрудничеством (и прозрачным) с фермерскими хозяйствами. 

Но, в целом, нужно менять систему хозяйствования. Белорусская экономическая модель позабыта, а новой чиновники пока не изобрели – у нас боязнь рынка сложилась еще с 1917 года. И, видимо, это надолго.

Метастазы ценового абсурда

Запрет на повышение цен политика может привести к стагнации реального сектора экономики, к дефициту товаров повседневного спроса (ощутимо в первую очередь) и к талонной системе распределения товаров.Тем не менее, в действиях мониторинговых групп имеется рациональное зерно.

Как известно, МАРТ (министерство антимонопольного регулирования и торговли) запретило повышать цены на товары после завершения акций, распродаж, скидок, которые были на 5 октября. Компаниям, поставляющим товары в Беларусь, также нельзя устанавливать цены выше уровня на эту дату. 

На фоне военно-политических событий, в которые втянута и Беларусь, активность вокруг ценообразования в целом в экономике страны вызывает недоумение, но ощущается также и как предтеча грядущей катастрофы. Пока еще экономической…

Критичность ситуации в экономике Беларуси несомненна: все чаще говорят о динамике наполнения бюджета, проблемах с импортом современного оборудования, низкой эффективности импортозамещения, недостаточном уровне благосостояния белорусского населения.

Статистика подтверждает закономерность сложившегося положения: ВВП упорно не хочет расти, промышленность, транспорт и торговля показывают внушительный откат от показателей 2021 года. А тут еще и с производством молока и мяса необъяснимая с точки зрения обывателя прибавка со знаком около ноля. Во-всяком случае, экспорт мясомолочной продукции заметно в весовом измерении просел.

На этом фоне уже который месяц мы наблюдаем галопирующий рост цен в первую очередь на продукты питания. И если в крупных торговых сетях можно рост цен и не заметить (всегда найдется товар-заменитель), то в сельской местности за полгода ценники на отдельные виды продукции увеличились в 2-2,5 раза. 

Особенно это касается рыбной продукции, отдельных видов мясомолочных товаров, напитков, соков, кондитерских изделий. Не будем забывать, что в сельской  местности проживает 23 % населения с высокой долей пенсионеров. С одной стороны, у них гарантированный (пусть и небольшой) источник финансирования жизни в виде пенсии, но с другой стороны и невозможность кардинального улучшения благосостояния (огород не в счет). 

Сказать, что наши чиновники озаботились об уровне жизни сельчан, будет слишком лестным для бюрократов – где они были, когда цены взяли разбег для двукратного их повышения? Таким образом, можно констатировать, что проблема ценообразования сегодня имеет общегосударственный масштаб, хотя и с налетом популизма.

Тем не менее, “справедливое ценообразование”, а с ним и ассортимент продуктов питания, внезапно стали предметом особого внимания практически всех уровней госуправления. В частности, подписана Директива № 10 “О недопустимости роста цен”. Правительство оперативно издало постановление № 669 “О временных мерах по стабилизации цен”, которым зафиксированы цены на товары и услуги на уровне 5 октября. 

В свою очередь, председатель Совета Республики Наталья Кочанова возглавила группу по вопросу стабилизации ценовой ситуации и сдерживания темпов инфляции. К 20 октября на основе предложений этой группы должна быть введена в действие система регулирования цен, призванная обеспечить эффективный  контроль за ценовой дисциплиной. 

Только в Гомельской области создано 170 групп с участием депутатов для осуществления контроля. Но все ли так безобидно? 

На утро 18 октября в КГК на телефон поступило 500 обращений по поводу завышенных цен, возбуждено 13 уголовных дел, по телевидению крутят ролики с сюжетами о наглых торгашах в наручниках и возможными сроками до 6 лет.

О популизме вокруг фантастических цен говорит тот факт, что не все головы в госуправлении так горячи, что готовы под идею борьбы за справедливость положить на плаху всю экономику страны. 

Они понимают, что данная политика завтра приведет к стагнации реального сектора экономики, к дефициту товаров повседневного спроса (ощутимо в первую очередь) и к талонной системе распределения товаров.

Тем не менее, в действиях мониторинговых групп имеется рациональное зерно, через которое можно снизить цены в торговле и не повлиять кардинально негативно на производителя…

Продолжение следует…

фота з адкрытых крыніц

Магілёўшчына застаецца з найменшымі заробкамі ў краіне. Крыху статыстыкі

У ліпені намінальная налічаная сярэдняя заработная плата тутэйшых работнікаў склала – 1343,6 рубля. У параўнанні з чэрвенем яна вырасла на 16,2 рублі (1327,4 рублі). 

У маі ж заробак быў 1277,7 рублі і за месяц тады вырас на 49,7 рублі. 

Вынікі такой арыфметыкі падказваюць, што тэмпы росту зарплаты запавольваюцца. Нязначную надбаўку з’ядае інфляцыя. Гадавая інфляцыя за ліпень склала 18,1 працэнт, што на 0,5 працэнтаў больш, чым у чэрвені, калі гэты паказчык быў 17,5 працэнта.

Ацэньваючы намінальны сярэдні заробак варта ўлічваць, што яго памер падаецца да адлічэння 13 працэнтаў падаходнага падатку і іншых абавязковых выплатаў.

Намінальная налічаная сярэдняя заработная плата па Беларусі ў ліпені 2022 года склала 1644 рублі. Гэта на 18,5 рублі больш, чым у чэрвені.

Найбольшы налічаны заробак да мінусавання падаткаў маюць працаўнікі сталіцы – 2265,7 рублі.

У Віцебскай вобласці, якая таксама ў заробкавых аўтсайдэрах, налічвалі працаўнікам зарплату большую, чым суседзям з Магілёўшчыны на 50,7 рублеў. Яны мелі – 1397,3 рублі.

фота: belmarket.by

У росце інфляцыі да 17,6 працэнтаў абвінавачаныя знешнія фактары

Рост цэн на сыравіну ды аслабленне беларускага рубля да расійскага – асноўныя прычыны, якія, як лічаць Міністэрства антыманапольнага рэгулявання, прывялі да росту інфляцыі. Цяпер яна сягае 17, 6%.

«Захоўваецца ціск на спажывецкі рынак ад павелічэння сярэдніх коштаў імпарту на фоне росту сусветных коштаў, коштаў у сумежных краінах, краінах – асноўных гандлёвых партнёрах», – тлумачаць сітуацыю ведамства.

Паводле яго мяса і мясапрадукты за год, у параўнанні з леташнім чэрвенем, падаражэлі на 17 працэнтаў, хлеб і хлебабулачныя вырабы – 14,7 працэнтаў, малако і малочныя прадукты – 12,7%, мыйныя сродкі – 21,5%, электратавары – 25,7%.

Цэны на аўтамабільнае паліва за мінулыя дванаццаць месяцаў вырасла на 25%.

У снежні 2021 году, за два месяцы да ўварвання Расіі ва Ўкраіну, якое прывялося да нестабільнасці сусветнага рынку, Міністэрства антыманапольнага рэгулявання тлумачыла рост коштаў на харчовыя тавары павышэннем цэн на сыравіну на знешніх рынках, што негатыўна сказалася на фармаванне рознічных цэн у краіне.

Інфляцыйны скачок да 6,1% Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю звязала з вайной ва Ўкраіне

Сакавіцкі скачок інфляцыі адбыўся праз распачатую спэцаперацыю Расіі ва Ўкраіне і рэакцыяй сусветнай эканомікі на яе, лічыць кіраўнік гэтага дзяржаўнага органа ўпраўлення Аляксей Багданаў.

Ён запэўнівае, што ў маі рост агульнага ўзроўню цэнаў на тавары і паслугі не перавысіць аднаго працэнту, а ў летнія месяцы запаволіцца.

У інтэрв’ю інфармацыйнаму агенцтву Белта ён заявіў, што Міністэрства падрыхтавала праграму стрымлівання цэнаў, якую разглядае ўрад. Што да інфляцыйнай сітуацыі і росту цэнаў у першыя месяцы году, то ў зімовыя месяцы, паводле Багданава, гэта было звязана з адменай зніжак у студзені і традыцыйным падвышэннем тарыфаў на камунальныя паслугі, падаражэнне садавіны і гародніны ў міжсезонні.

Па ягоных словах у сакавіку ж скачок інфляцыі сягнуў 6,1 працэнты праз распачатаю спэцаперацыю Расіі ва Ўкраіне і рэакцыяй на гэта сусветнай эканомікі. У далейшым, кажа Багданаў, умацаванне рубля дазволіла знізіць інфляцыйныя працэсы да 1,6 працэнтаў у месячным выражэнні.

 

“Мы наблюдаем положительную динамику и существенное замедление инфляции”, утверждает министр Александр Богданов

“В апреле отмечается значительное снижение интенсивности инфляционных процессов: годовой прирост потребительских цен замедлился до 0,8 процентного пункта и составил 16,8%”, заявил министр антимонопольного регулирования и торговли Алексей Богданов, выступая на Международной научно-практической конференции “Экономический рост Республики Беларусь: глобализация, инновационность, устойчивость”.

“За первую неделю мая мы также наблюдаем положительную динамику и существенное замедление инфляции. Мы видим, что те меры, которые принимались, дают этот эффект”, цитирует Богданова информагентства Белта.

По словам министра при всех имеющихся сегодня негативных экономических условиях МАРТ принимает точечные решения для стабилизации ситуации на потребительском рынке и поддержки субъектов хозяйствования.

“Мы понимаем, что наличие жесткого ценового регулирования не всегда позволяет предприятиям гибко и оперативно реагировать на рыночную конъюнктуру, повышать заработную плату работникам, инвестировать в развитие своего бизнеса”, – отмечает он.